Con người dù già trẻ gái trai giàu nghèo ngu trí, dù thuộc sắc tộc hay tôn giáo nào (ngoại trừ những người đã Giác Ngộ) có thể hiểu biết nhiều lĩnh vực khác nhau, làm nhiều công việc khác nhau, tìm kiếm khác nhau, mục đích có vẻ khác nhau nhưng đều xoay quanh SƯỚNG và KHỔ, đồng quy về SƯỚNG KHỔ hay xoay quanh Khổ và Vui, đồng quy về Khổ Vui. Cụ thể mục đích sống của nhân loại là nỗ lực cố gắng để HẾT KHỔ ĐƯỢC VUI. Mọi hoạt động của nhân loại từ các khám phá, phát minh của triết học, khoa học kỹ thuật đến tôn giáo đều nhằm mục tiêu giúp cho con người Hết Khổ Được Vui. Nhưng những tri thức mà nhân loại đã khám phá, đặc biệt là các phát minh của khoa học kỹ thuật đã biến thế giới này từ hiểu biết ít ỏi, tối tăm, nghèo đói lạc hậu, thiếu thốn tiện nghi thành một thế giới thông minh, giàu có, đầy đủ tiện nghi nhưng nhân loại thì không hết khổ mà chỉ đổi cái khổ này lấy cái khổ khác mà thậm chí những nỗi khổ sau còn trầm trọng hơn những nỗi khổ trước đã qua.
Vì sao vậy? Vì nhân loại hàng ngày CẢM NHẬN KHỔ nhưng đã HIỂU BIẾT SAI KHỔ. Nhân loại đã MẶC ĐỊNH rằng Khổ và Nguyên nhân Khổ thuộc về Thế giới ngoại cảnh. Và vì bị hiểu biết đã mặc định đó chi phối, nên lịch sử nhân loại đã làm là khám phá thế giới ngoại cảnh để thay đổi thế giới ngoại cảnh hy vọng rằng sẽ Hết Khổ Được Vui.
Nhưng nếu biết cách khám phá và khám phá ĐÚNG SỰ THẬT KHỔ thì những nỗi khổ do hoàn cảnh sống, do thế giới ngoại cảnh “gây ra” chỉ vẻn vẹn tối đa từ 5 đến 10% toàn bộ nỗi khổ mà con người cảm nhận. Còn 90 đến 95% nỗi khổ mà con người cảm nhận lại phát sinh từ nội tâm, từ Tham Sân Si nơi nội tâm mà phát sinh. Vì vậy, thay đổi Thế giới ngoại cảnh để hết khổ được vui chỉ giải quyết được 5 đến 10% nỗi khổ còn 90 đến 95% khổ vẫn còn y nguyên. Một người nỗ lực cố gắng mà đạt được sự sang giàu, sức khỏe, danh tiếng tột đỉnh thì chỉ giải quyết được tối đa 10% nỗi khổ còn 90% nỗi khổ vẫn y nguyên.
Một người trí sau khi biết như thật 90 đến 95% nỗi khổ phát sinh từ nội tâm, do Tham Sân Si từ nội tâm thì chắc chắn họ sẽ ưu tiên chú tâm vào việc chấm dứt 90 đến 95% nỗi khổ phát sinh từ nội tâm. Đương nhiên Con đường chấm dứt Khổ này phải là thay đổi nội tâm chứ không phải thay đổi thế giới ngoại cảnh. Và sự thật thì cũng không dễ dàng mà thay đổi được tâm để chấm dứt được 90 đến 95% nỗi khổ này. Những người nào có phẩm chất trí tuệ, có nỗ lực cố gắng mới có thể tiếp thu Pháp học (Tứ Thánh Đế), liên tục thực hành Pháp thành (Tứ Niệm Xứ) và theo đó mà trải nghiệm, thân chứng Pháp thành (Tâm Giải Thoát – Tuệ Giải Thoát) thì sẽ thay đổi được tâm, từ lộ trình tâm Tám Tà (Bát Tà Đạo) có Tham Sân Si, có Khổ đau thành lộ trình tâm Tám Chánh (Bát Chánh Đạo) không có Tham Sân Si, không có Khổ.
Tỳ kheo Nguyên Tuệ