Nguyên nhân mọi nỗi khổ của nhân loại là do Dục ái, Hữu ái, Phi Hữu ái. Dục ái là tham ái lợi, tham ái danh, là nguyên nhân phát sinh khổ trong kiếp sống hiện tại. Hữu ái và Phi Hữu ái ( gọi chung là Hữu ái ) là tham ái sự sống, tham ái sự hiện hữu là nguyên nhân phát sinh khổ trong hiện tại và trong tái sinh luân hồi tương lai.
Dục ái, tham lợi tham danh làm phát sinh nỗi khổ thường xuyên của kiếp người nhưng Hữu ái tuy không phát sinh nỗi khổ thường xuyên liên tục như Dục ái nhưng khi nó xuất hiện thì nổi khổ do Hữu ái khởi lên khủng khiếp hơn rất nhiều nổi khổ do Dục ái, đặc biệt là nỗi khổ kinh khiếp của tái sinh luân hồi.
Để bào mòn và chấm dứt Hữu ái, để chấm dứt khổ do Hữu ái gây ra, để đạt được mục đích đây là kiếp sống cuối cùng, sau kiếp sống này không còn một kiếp sống nào khác nữa, không còn hiện hữu bất cứ đâu, với bất cứ hình thức nào thì phải VĂN – TƯ – TU về Hữu ái.
1- VĂN về Hữu ái
Là nghe giảng, là nghiên cứu để có hiểu biết đúng sự thật nổi khổ kinh khủng khi Hữu ái bị kích hoạt, khi tham sống sợ chết khởi lên. Bài giảng về nỗi khổ do Hữu ái khởi lên trong cuộc sống hiện tại khi tính mạng bị đe dọa, khi mắc các căn bệnh nan y, khi phải thay tim ghép tạng … Bài giảng về nổi khổ của kiếp sống Hoá sanh trong tái sinh luân hồi có trong khóa tu học 9 ngày.
Không những nghe, đọc lại bài giảng để biết đúng sự thật về nỗi khổ do Hữu ái gây ra trong đời sống hiện tại và tái sinh luân hồi mà còn phải hiểu rằng Hữu ái có mặt là do tâm Biết ý thức Vô minh, tà kiến làm phát sinh Hữu ái. Tâm Biết vô minh, tà kiến không hiểu biết đúng sự thật về thân tâm, về sống chết, cho rằng có một cái Ta đồng nhất từ quá khứ, hiện tại vị lai, là chủ nhân chủ sở hữu của thân tâm, tài sản … nên ràng buộc với sự sống, sự hiện hữu. Dục ái đưa đến ràng buộc cũng làm phát sinh Hữu ái nhưng vô minh, chấp thủ Bản ngã làm phát sinh Hữu ái mạnh nhất.
2- TƯ là Tư Duy về Hữu ái để bào mòn Hữu ái:
có thể Chánh tư duy khi tọa thiền hoặc không tọa thiền. Đó là dùng những kiến thức đã học về Hữu ái: Sự thật về Hữu ái ( khổ do Hữu ái là nhân ); Sự thật về Nguyên nhân Hữu ái; Sự thật về Chấm dứt Hữu ái ( chấm dứt khổ ); Sự thật về Con đường chấm dứt Hữu ái, để tư duy về các sự việc được thấy nghe, cảm nhận, nhận thức về Hữu ái.
* Tư duy về nỗi khổ do Hữu ái phát sinh bằng các trải nghiệm của mình hoặc câu chuyện của người khác, tư duy về nỗi hoảng loạn khi tính mạng bị đe dọa, khi bị bệnh nan y, khi phải thay tim ghép tạng…, nỗi khổ của Hoá sanh do Hoá sanh thể hiện khi tương tác với con người. Trong muôn vàn nỗi sợ thì nỗi sợ chết là tột cùng nhất, kinh hoàng nhất…. Phải tư duy thật đầy đủ, thật sâu sắc đến độ “lông tóc dựng ngược” vì nỗi khổ do Hữu ái phát sinh.
* Tư duy về nguyên nhân phát sinh Hữu ái bằng cách phanh phui ra Duyên khởi phát sinh Hữu ái là Duyên với Dục ái mà Ràng buộc với Danh Lợi, với vợ chồng, con cái, bố mẹ, họ hàng và cái chính là Duyên với Chấp ngã mà phát sinh Hữu ái.
* Tư duy về chấm dứt Hữu ái, chấm dứt luân hồi tái sinh :
- Khi an trú Chánh Đinh, an trú cái Thấy thuần túy, cái Thấy Tỉnh giác không có tham ái thì sẽ không có Dục ái, Hữu ái, Phi Hữu ái.
- Khi an trú cái Biết Chánh kiến sẽ không có Tham ái nên không có Dục ái, Hữu ái, Phi Hữu ái.
Khi an trú Bát Chánh đạo có Định và Tuệ thì đó là đoạn trừ Vô minh và Hữu ái
* Tư duy về Con đường đoạn trừ Vô minh và Hữu ái là tu tập Bát Chánh đạo với sự thực hành Tứ niệm xứ.
3- TU để bào mòn và chấm dứt Hữu ái
Là Tu tập Bát Chánh đạo với sự thực hành Tứ niệm xứ tức rèn luyện 4 loại Trí nhớ Chánh về Thân Thọ Tâm Pháp.
* Thực hành trong mọi tư thế đi đứng nằm ngồi, ăn nói, làm việc để an trú Định, Tuệ hoặc Định Tuệ song hành ( Chỉ Quán ).
* Khi đối diện thực tế với tình huống tính mạng bị đe dọa lúc đó mới kiểm chứng được nỗi sợ chết ( Hữu ái ) còn nguyên xi hay đã được bào mòn đến mức độ nào, để tích cực tu tập. Có những người nỗi sợ kéo dài sau sự kiện xẩy ra nhiều giờ, nhiều phút ( hữu ái chưa bị bào mòn ), có những người nỗi sợ thoáng qua, giật mình nhưng lập tức nhớ được điều đã học đã tư duy thì mọi sự yên bình trở lại ngay ( hữu ái đã bị bào mòn ), có những người đối diện với mọi tình huống đe dọa tính mạng đều bình thản ( hữu ái đã đoạn trừ ).
Hãy kiểm tra, kiểm chứng nỗi sợ do Hữu ái, do tham sống, sợ chết trong tình huống thật cuộc sống. Khẳng định rằng khi an trú Bát Chánh đao với Định và Tuệ thì lúc đó không có Hữu ái với bất kỳ tình huống đe dọa tính mạng nào.
Đối với câu hỏi trên thì cũng kiểm tra hữu ái được phần nào nhưng không chính xác bởi nhiều trường hợp trong đó là các kịch bản đã chuẩn bị sẵn, không phải sự thật nên sự phản ứng chừng mực nào đó đã được chuẩn bị trước.